علائم بیماری های تنفسی و ریوی چیست؟
سرفه آزار دهنده و خس خس سینه علائم تنفسی بیماری‌های ریوی هستند که اغلب افراد نسبت به آنها بی توجه هستند، با این حال توجه به این علائم خفیف بسیار مهم و ضروری است زیرا این علائم می‌توانند اولین نشانه های بیماری های ریوی از جمله آسم و سرطان ریه باشند؛ شناخت علائم هشدار دهنده اولیه بیماری های ریوی می‌توانند به تشخیص بیماری قبل از جدی‌تر شدن آن کمک کنند. سایت خانه سلامت ایران در این مطلب اطلاعات جامع و کاملی را در مورد علائم تنفسی بیماری های ریوی ارائه کرده است.
بیماری های ریوی
نفس کشیدن فعالیتی است که احتمالاً کمتر کسی به آن فکر می‌کند، حتی اگر این عمل حدود ۲۵ هزار بار در روز انجام شود؛ با هر بار نفس کشیدن، اکسیژن از ریه‌ها به جریان خون منتقل می‌شود اما در صورت ابتلا به بیماری‌های ریوی، داستان متفاوت خواهد بود؛ بیماری‌های ریوی می‌توانند بر مجاری تنفسی و بافت‌های ریه در داخل و خارج ریه‌ها تأثیرگذارند، علائم بیماری های تنفسی می‌توانند مشابه سرماخوردگی یا آلرژی باشند، بنابر این، هوشیاری نسبت به علائم هشدار دهنده می‌تواند به افراد در تشخیص و درمان به موقع کمک کند.
ساختار ریه ها
ریه‌ها، لوب‌هایی اسفنجی در داخل قفسه سینه هستند که توسط دنده‌های داخلی محافظت می‌شوند، هوای استنشاق شده به داخل نای (لوله تنفسی) به دو لوله (برونش) هدایت می‌شود که هر کدام به یک ریه سرویس می‌دهند، برونش‌ها به لوله‌های کوچکتری به نام برونشیول تقسیم می‌شوند و سپس برونشیول‌ها به کیسه‌های هوایی کوچکتر موسوم به آلوئول متصل می‌شوند، هر آلوئول دارای یک شبکه ظریف مویرگی است که در آن تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن انجام می‌شود، مولکول‌های اکسیژن از یک لایه نازک رطوبت عبور کرده و به جریان خون وارد می‌شوند، خون اکسیژن دار به قلب ارسال شده و سپس به سراسر بدن پمپاژ می‌شود، در همان زمان دی‌اکسید کربن موجود در خون از مویرگ‌ها به کیسه‌های هوا وارد و از همان فیلم مرطوب رد می‌شود، سپس دی‌اکسید کربن از سیستم تنفسی بدن خارج می‌شود. افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی ممکن است در هر کدام از بخش‌های سیستم ریوی دچار مشکل شده و در نهایت تعداد مختلفی از علائم تنفسی را تجربه کنند.
تشخیص زودهنگام بیماری‌های ریوی باعث درمان و بهبودی سریع‌تر از بیماری می‌شود، هر چه بی توجهی به علائم بیشتر باشد و بیماری طولانی‌تر شود، درمان آن نیز دشوارتر خواهد بود.
بیماری های ریوی و علائم آن ها
برای آگاهی از بیماری‌های رایج ریوی و علائم آنها با متخصصان خانه سلامت ایران همراه باشید:
آسم
آسم یکی از رایج‌ترین انواع بیماری‌های مزمن ریوی است که در هنگام تحریک ریه‌های را متورم و باریک کرده و نفس کشیدن را دشوار می‌کند، علائم این بیماری شامل موارد زیر هستند:
- خس خس سینه
- عدم توانایی در دریافت هوای کافی
- سرفه کردن
- احساس سفتی در قفسه سینه
عوامل محرک آسم شامل مواد حساسیت زا، گرد و غبار، آلودگی، استرس و ورزش است؛ بیماری آسم معمولا از دوران کودکی شروع می‌شود. هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما داروها می‌توانند به کنترل علائم تنفسی کمک کنند، پزشکان تا به حال به علت اصلی ابتلا به آسم پی نبرده‌اند، اما آنها معتقدند که ژنتیک نقش تاثیر گذاری در ابتلا به این بیماری دارد.
بیماری مزمن انسداد ریه
بیماری انسداد مزمن ریوی نوعی بیماری است که در آن ریه‌ها ملتهب شده و تنفس را دشوار می‌کنند، التهاب منجر به تولید بیش از حد مخاط و ضخیم شدن پوشش ریه‌ها می‌شود، در نتیجه کیسه‌های هوا یا آلوئول‌ها در وارد کردن اکسیژن و خارج کردن دی اکسید کربن عملکرد ضعیف‌تری خواهند داشت. افراد مبتلا به بیماری مزمن انسداد ریه به طور معمول مبتلا به یک یا هر دو بیماری زیر هستند:
- آمفیزم: این بیماری به کیسه‌های هوا در ریه‌ها آسیب می‌رساند، آمفیزم ریه‌ها را ضعیف کرده و در نهایت باعث پارگی آنها می‌شود.
- برونشیت مزمن: افراد ممکن است در هنگام سرماخوردگی یا عفونت سینوس، برونشیت را تجربه کنند، اما برونشیت مزمن نوع جدی‌تر بیماری برونشیت است زیرا هرگز از بین نمی‌رود، این امر باعث التهاب لوله‌های برونش در ریه‌ها می‌شود.
علائم آمفیزم عبارتند از:
- تنگی نفس
- خس خس سینه
- احساس ناتوانی در دریافت هوای کافی
علائم برونشیت مزمن عبارتند از:
- سرفه مکرر
- سرفه‌ی همراه با خلط
- تنگی نفس
- احساس گرفتگی در ناحیه قفسه سینه
بیماری بینابینی ریه
تعدادی از بیماری‌های مختلف ریوی وجود دارند که در اصطلاح به آنها بیماری بینابینی ریه گفته می‌شود، بیماری‌های بینابینی ریه بیش از ۲۰۰ نوع مختلف از اختلالات ریه را شامل می‌شوند که رایج ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- سارکوئیدوز
- فیبروز ریه ایدیوپاتیک
- هیستیوسیتوز سلول لانگرهانس
- برونشیولیت اوبلیترانس
همه‌ی این بیماری‌ها می‌توانند باعث زخم شدن بافت ریه، التهاب و سفت شدن آنها شوند، بافت اسکار یکی از عوارض رایج بیماری بینابینی ریه است، با گسترش زخم، ریه‌ها سفت و سخت می‌شوند، بنابراین آنها نمی‌توانند به راحتی منبسط و منقبض شوند، علائم بیماری تنفسی بینابینی ریه عبارتند از:
- سرفه خشک
- تنگی نفس
- تنفس دشوار
- فشار خون ریوی
فشار خون ریوی
فشار خون ریوی به فشار خون بالا در ریه‌ها گفته می‌شود، برخلاف فشارخون بالا که به طور کلی بر روی تمام رگ‌های خونی بدن تاثیر می‌گذارد، فشار خون ریوی تنها رگ‌های خونی قلب و ریه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ این بیماری باعث باریک شدن و در برخی موارد مسدود شدن رگ‌های خونی می‌شود، به همین دلیل قلب مجبور است بیشتر کار کند و خون را با قدرت بیشتری پمپاژ کند، این امر باعث افزایش فشار خون در رگ‌ها و مویرگ‌های ریه می‌شود، علائم بیماری فشار خون ریوی شامل موارد زیر است:
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- سرگیجه
- خستگی
- ضربان قلب سریع
- تورم در کف پا
فیبروز سیستیک
فیبروز سیستیک یک بیماری ریوی است که کودکان تازه متولد شده را تحت تأثیر قرار می‌دهد، در این بیماری آرایش مخاط در بدن تغییر می‌کند و مخاط به جای لغزنده و آبکی بودن، ضخیم و چسبناک شده و بیش از حد طبیعی تولید می‌شود؛ این مخاط غلیظ می‌تواند در ریه‌ها جمع شده و تنفس را دشوار کند، علاوه بر این، مقادیر فراوان مخاط زمینه را برای رشد باکتری‌ها و خطر عفونت‌های ریوی فراهم می‌کند، علائم بیماری ریوی فیبروز سیستیک که از نوزادی شروع می‌شود، شامل موارد زیر است:
- سرفه مزمن
- خس خس سینه
- سرفه همراه با مخاط
- سرماخوردگی های مکرر
- عفونت های مکرر سینوسی
این بیماری علاوه بر ریه‌ها بر اندام‌های دیگر بدن از جمله کبد، سینوس‌ها و اندام‌های جنسی نیز تاثیر می‌گذارد، هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما داروها می‌توانند علائم را کاهش داده و پیشرفت بیماری را کند کنند.
ذات الریه مزمن
ذات الریه، عفونت ریه است که توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها ایجاد می‌شود؛ در واقع، میکروارگانیسم‌ها در ریه‌ها رشد کرده و علائم تنفسی و ریوی مختلفی را ایجاد می‌کنند، در نتیجه کیسه‌های هوایی ملتهب شده و در برخی از موارد ممکن است از مایعات پر شوند و جریان اکسیژن مختل شود. ذات الریه می‌تواند هر فردی را مبتلا کند اما افرادی که ریه‌های آنها آسیب پذیرتر است، در معرض خطر بیشتری برای این بیماری قرار دارند، آنتی بیوتیک‌ها و داروهای ضد ویروسی می‌توانند به درمان این بیماری کمک کنند، علائم ذات ریه مزمن شامل موارد زیر است:
- سرفه خونی
- تورم غدد لنفاوی
- لرز
- تب پایدار
عوارض احتمالی ذات الریه مزمن شامل آبسه‌های ریوی و التهاب کنترل نشده در بدن و نارسایی تنفسی است.
سرطان ریه
سرطان ریه نوعی بیماری است که در آن سلول‌های ریوی به طور غیر طبیعی رشد کرده و به تومور تبدیل می‌شوند، با بزرگتر شدن و افزایش تعداد تومورها، عملکرد ریه‌ها دشوارتر می‌شود و در نهایت سلول‌های سرطانی می‌توانند به مناطق دیگر بدن سرایت کنند؛ سرفه خسته کننده می‌تواند یکی از علائم تنفسی سرطان ریه باشد، با این حال سایر علائم احتمالی سرطان ریه عبارتند از:
- خس خس سینه
- تنگی نفس
- کاهش وزن بدون دلیل
- سرفه خونی
درمان سرطان ریه به نوع و شدت آن بستگی دارد، درمان‌های رایج سرطان ریه شامل جراحی برای برداشتن قسمت سرطانی، شیمی درمانی و پرتو درمانی است.
نتیجه گیری
در این مطلب توضیحات جامع و مفیدی در مورد بیماری های ریوی و نحوه عملکرد ریه‌ها ارائه شده است و در ادامه انواع علائم تنفسی بیماری های ریوی و نشانه‌های آنها در بدن بررسی شده‌اند.
